Ghép tạng đối mặt với khan hiếm nguồn cung

Một số bệnh viện lớn trong nước đang cố gắng đưa ghép thận trở thành thường quy và chuẩn bị quy trình ghép tạng khó nhất: ghép tim. Hàng nghìn bệnh nhân đang chờ ghép tạng trong mỏi mòn nhưng nguồn tạng cho vẫn quá khan hiếm. Tại Hội thảo tư vấn khoa học công nghệ lấy, ghép bộ phận cơ thể người vừa diễn ra tại Hà Nội, các chuyên gia cho rằng truyền thông sâu rộng tới cộng đồng về hiến tạng là một trong những yêu cầu hàng đầu để có thể xây dựng ngân hàng tạng.
Mở ra hy vọng về nguồn tạng từ người cho chết não
So với thế giới, ghép tạng ở Việt Nam đi sau nửa thế kỷ, còn với Thái Lan, chúng ta đi sau họ 20 năm. Năm 2007, Luật Hiến ghép tạng được ban hành đã thắp lên nhiều hy vọng cho người bệnh được cứu sống, đồng thời cũng là cơ sở pháp lý quan trọng cho kỹ thuật ghép tạng phát triển ở Việt Nam. Song, nỗ lực có được nguồn tạng từ người cho chết não quá khó khăn, những người làm chuyên môn như đang đơn độc trong hành trình tìm nguồn tạng cho người bệnh.
Theo PGS.TS. Lê Trung Hải - Phó giám đốc Bệnh viện 103, hiện tại nước ta có tới vài nghìn người chờ ghép tạng nhưng không thể thực hiện được vì nguồn tạng quá khan hiếm. Mặc dù đã có vài trăm ca ghép tạng thành công tại Việt Nam nhưng đến nay nguồn tạng để ghép vẫn là từ người cho còn sống. Họ là người thân có quan hệ huyết thống, là bạn bè thân thiết, là vợ chồng và phải chứng minh được sự cho tạng của họ là tình nguyện. Nhưng ghép tạng là một kỹ thuật cao trong y học, đòi hỏi nhiều hòa hợp về sinh hóa, kể cả khi có người nhà đồng ý cho tạng nhưng không hòa hợp những yêu cầu sinh hóa thì cũng không thể thực hiện được.
Sau ca ghép thận đầu tiên từ người cho chết não có hoàn cảnh khá đặc biệt tại Bệnh viện Chợ Rẫy, mới đây, Bệnh viện Việt Đức cũng thực hiện thành công 2 ca ghép thận đầu tiên từ người cho chết não cho 2 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối. Những kết quả này đang mở ra hy vọng về nguồn tạng từ người cho chết não.

Ghép gan tại Bệnh viện Nhi đồng 2.

Đã sẵn sàng cho ghép tim
Theo GS.TS. Phạm Gia Khánh, Chủ nhiệm Hội đồng Khoa học công nghệ - Bộ Y tế, dù đi sau thế giới nhiều năm, song hiện tại Việt Nam đã chuẩn bị đầy đủ các điều kiện kỹ thuật, con người, cơ sở vật chất... sẵn sàng cho ghép tim trên người lấy từ bệnh nhân chết não. GS.TS. Đỗ Kim Sơn, nguyên Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cũng cho rằng, hiện tại đã đến thời điểm chín muồi để thực hiện ghép tim, thành công này sẽ trở thành một mũi nhọn trong điều trị bằng kỹ thuật cao.
Tuy nhiên các nhà chuyên môn vẫn đang loay hoay đi tìm nguồn tạng, đặc biệt là người cho tim. PGS.TS. Nguyễn Tiến Quyết - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho hay, khó khăn cơ bản nhất là thiếu trầm trọng người cho tạng nói chung và người cho tim nói riêng. GS.TS. Nguyễn Lân Việt - Viện trưởng Viện tim mạch Việt Nam cho biết, người bệnh có nhu cầu ghép tim rất nhiều, do đó phát triển kỹ thuật ghép tim là nhu cầu cần thiết. Song ghép tim không giống như ghép các tạng khác (ghép gan, thận người cho có thể là người sống), người cho tim phải là người đã chết não không thể cứu được. Theo GS.TS. Nguyễn Thanh Liêm, ở Mỹ, người ta sử dụng cụm từ "người cho là người chết" vì nếu dùng từ "người chết mất não" sẽ bị người nhà bệnh nhân hiểu là chưa chết hẳn, cần cứu chữa nên khó được chấp nhận cho tạng.
Các chuyên gia ghép tạng cho rằng nguồn tạng từ người cho chết não là một nguồn phong phú nhưng chưa được hiểu biết rộng rãi trong cộng đồng do quan niệm người phương Đông nói chung về cái chết còn rất nặng nề. Nhìn nhận về vấn đề này, GS. Francis L. Delmonic - Bộ môn Ngoại khoa Trường Đại học Y Harvard, Giám đốc y tế Ngân hàng tạng New England, Cố vấn Hội ghép tạng của Tổ chức Y tế thế giới - cho rằng cần phải phát triển nguồn tạng từ người cho chết não. Bởi hàng triệu người chết với các tạng còn chức năng sẽ cứu sống được nhiều người bệnh đang trong danh sách chờ được ghép tạng. Thành công này của y học và may mắn của người bệnh phụ thuộc rất nhiều vào luật pháp và giáo dục. Theo GS. Delmonic, các bác sĩ Việt Nam đủ trình độ để thực hiện những ca ghép tạng khó nhưng hạn chế là nguồn tạng khan hiếm. Thực trạng này được giải quyết chắc chắn sẽ trải qua một quá trình và truyền thông phải đóng vai trò quan trọng tác động vào nhận thức của cộng đồng.  

PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, lãnh đạo Bộ đồng thuận với nhận định của các chuyên gia ghép tạng về thời điểm, điều kiện để triển khai ghép tim trên người từ bệnh nhân chết não, ca ghép tim đầu tiên có thể được triển khai trong năm 2010. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh nhiệm vụ của truyền thông đến cộng đồng về hiến ghép tạng cần được tăng cường sâu rộng, nêu lên được ý nghĩa nhân văn của việc tự nguyện hiến mô, tạng phục vụ nghiên cứu y học và điều trị bệnh, trong đó báo Sức khỏe & Đời sống sẽ là một kênh thông tin quan trọng về vấn đề này.

Truyền thông tốt sẽ làm thay đổi quan niệm về hiến tạng

Các loài chim quý hiếm ở Việt Nam đang bị đe doạ

Hầu hết các loài chim sống tại khu bảo tồn thiên nhiên ở Việt Nam đang bị đe doạ bởi các tay săn trộm và áp lực của một nước đang phát triển. Đó là lời cảnh báo gần đây nhất của các nhà nghiên cứu môi trường thuộc Tổ chức quốc tế về bảo vệ chim trên thế giới.

Các nhà nghiên cứu cho rằng mối đe doạ chủ yếu đến từ các tay săn trộm trong các khu bảo tồn. Bên cạnh đó là những sức ép về việc mở rộng diện tích đất nông nghiệp ở Việt Nam. Tuy nhiên, Tổ chức này cũng dành lời khen ngợi cho những cố gắng của Chính phủ Việt Nam nhằm bảo vệ các loài động vật quý hiếm.

Trong các báo cáo của mình, tổ chức này đã cho rằng có tới 56 trên 63 (chiếm khoảng 88%) khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng nhất của Việt Nam, nơi sinh sống của các loài chim và là những nơi có được sự đa dạng sinh học bậc nhất, đang bị đe doạ bởi sự săn bắn trái phép. Đó mới chỉ là một phần nguyên nhân. Nguyên nhân thứ hai chính là sức ép từ việc mở rộng diện tích đất canh tác nông nghiệp. Chúng làm ảnh hưởng đến khoảng 43 trên 63 khu bảo tồn. Đặc biệt là những vùng đầm lầy, khu vực ngập mặn ven biển nằm trong vùng châu thổ sông Mekong.

Ông Richard Grimmet, Trưởng chi nhánh của tổ chức này ở châu Á, nói: ""Các động vật hoang dã như gấu, nhóm động vật linh trưởng và một số loài bò sát bị đánh bắt, rất nhiều. Hiện nay các cá thể này chỉ còn tồn tại với một con số ít ỏi. Điều này có nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, nó có lẽ bắt nguồn từ thời điểm mà Việt Nam mở cửa biên giới của mình với các nước khu vực. Bên cạnh đó, những dự án mở rộng đường nông thôn đến với các vùng sâu, vùng xa cũng ảnh hưởng không nhỏ"".

Ông Grimmet nhấn mạnh: ""Tuy nhiên, tất cả cũng chưa đến nỗi quá tối tăm. Phải nói rằng Chính phủ Việt Nam đã có những cố gắng không biết mệt mỏi nhằm cứu vãn các khu bảo tồn. Theo chúng tôi được biết, hiện đã có hơn 6 khu bảo tồn quý hiếm đã được Chính phủ Việt Nam xây dựng đề án bảo vệ"".

Các động vật quý hiếm bị săn bắn bừa bãi.

Tổ chức bảo vệ chim thế giới cũng cho rằng việc phát triển bền vững các khu bảo tồn, giáo dục ý thức người dân sống quanh vùng để họ cùng bảo vệ và khai thác hợp lý sẽ là những kế hoạch mang tính lâu dài và bền vững nhất cho môi trường Việt Nam. Các nghiên cứu trên ở Việt Nam được sự tài trợ của Chính phủ Đan Mạch. Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam, Ngài Bjarne Sorensen, nói: ""Trong những năm gần đây, Việt Nam đã thu hút được sự chú ý của thế giới thông qua những khám phá rất có ý nghĩa về các loài chim và động vật có vú khác nhau. Tuy nhiên, cũng giống như bao quốc gia đang phát triển khác, Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng dân số, với việc mở rộng dần diện tích đất canh tác nông nghiệp. Chính điều này đang đe doạ hệ sinh thái giàu có của Việt Nam"".

Chim bói cá cánh vàng.

Trong những khảo sát mới đây của các nhà nghiên cứu môi trường, có ba cá thể chim mới đã được phát hiện tại Việt Nam. Đó là chim bói cá cánh vàng, chim bói cá - tai hạt dẻ (chùm lông nằm bên phía tai của chim có màu hạt dẻ) và một loài chim có chỏm lông trên đỉnh đầu giống như chiếc mũ miện màu đen. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là một trong những nơi hiếm hoi trên thế giới còn tồn tại một vài cá thể tê giác cự kỳ quý hiếm. Chúng đang bị đe doạ tuyệt chủng trên khắp toàn cầu. Một số động vật quý hiếm cũng đã được tìm thấy ở khu vực Đông Nam Á này. Đó là loài hươu nhỏ nhất thế giới được tìm thấy ở Burma; loài thỏ có bộ lông kẻ sọc được tìm thấy ở vùng núi giáp ranh Việt Nam, Lào. Đặc biệt, có một số loài lợn rừng quý hiếm và một số động vật có vú như sao la, linh dương cũng được tìm thấy trong khu vực này.

Danh mục sách đỏ động vật Việt Nam

Danh mục sách đỏ động vật Việt Nam bao gồm các loài động vật có trong Sách đỏ Việt Nam dưới các mức độ đe dọa khác nhau. Trong số đó là các loài động vật chỉ tìm thấy duy nhất trên lãnh thổ Việt Nam, không tìm thấy ở nơi khác trên thế giới như: Gà lôi lam đuôi trắng (Lophura hatinhensis), Gà lôi lam mào trắng (Lophura edwardsi), Gà tiền mặt đỏ (Polyplectron germaini), Gà trĩ sao (Rheinardia ocellata), Gà so cổ hung (Arborophila davidi), Voọc mũi hếch Bắc Bộ (Rhinopithecus avunculus), Voọc ngũ sắc (Trachipithecus phayrei) và các loài lần đầu phát hiện trên thế giới tại Việt Nam, hiện tại chưa thấy hoặc ít thấy chúng ở các nước khác: Mang Trường Sơn (Muntiacus truongsonensis), Mang lớn, Sao la (Pseudoryx nghetinhensis), Bò rừng xoăn.

Tên thông dụng	Tên khoa học	Mức độ đe dọa
Ác là	Pica pica sericera gould, 1845	E
Báo gấm	Pardofelis nebulosa (Griffth, 1821)	V
Báo hoa mai	Panthera pardus (Linnaeus, 1758)	E
Báo lửa	Catopuma temminckii (Vigors et Horsfield, 1827 )	E
Bào ngư hình bầu dục	Haliotis ovina Gmelin, 1791	V
Bào ngư hình vành tai	Haliotis asinina Linnaeus, 1758	V
Bồ câu nâu	Columba punicea (Blyth, 1842)	T
Bồ câu Nicoba	Caloenas nicobarica nicobarica (Linnaeus, 1758)	T
Bọ lá	Phyllium succiforlium Linnaeus	E
Bọ ngựa thông thường	Manti religiosa Linnaeus	V
Bồ nông chân xám	Pelecanus philippensis Gmelin, 1789	R
Bò rừng	Bos javanicus S’Alton, 1823	V
Bò tót	Bos gaurus Smith, 1827	E
Bò xám	Bos sauveli Urbain, 1937	E
Bói cá lớn	Ceryle lugubris guttulata Stejneger, 1892	T
Bồng chanh rừng	Alcedo hercules Laubmann, 1917	T
Bướm đuôi dài xanh lá chuối	Argemo maenas Donbleday 1847	R
Bướm khế	Attacus atlas Linnaeus 1758	R
Bướm phượng cánh đuôi nheo	Leptocircu curius (Fabricius)	T
Bướm phượng cánh kiếm	Pathysa antiphates (Cramer)	E
Bướm phượng cánh sau vàng	Troides helena hephaestus Fldr	E
Cá anh vũ	Semilabeo notabilis Peters, 1880	V
Cá Atêlêôp Nhật Bản	Ateleopus japonicus Bleeker, 1842	R
Cá bám đá liền	Sinogastromyzon tonkinensis Pellegrin et Chevey, 1935	R
Cá bò râu	Psilocephalus barbatus (Gray, 1836)	R
Cá bò xanh hoa đỏ	Oxymonocanthus longirostris (Bloch et Schneider, 1801)	R
Cá bống bớp	Bostrichthys sinenesis Lacepede, 1802	T
Cá cháo biển	Elops saurus Linaeus, 1866	R
Cá cháo lớn	Megalops cyprinoides (Broussonet, 1782)	R
Cá chào mào gai	Satyrichchthys sieffeli (Kaup, 1859)	R
Cá cháy	Hilsa reevesii (Richardson, 1846)	V
Cá chày đất	Spinibarbus caldwelli (Nichols, 1925)	V
Cá chép gốc	Procypris merus Lin,1933	E
Cá chìa vôi không vây	Solenognathus hardwickii Gray, 1830	T
Cá chìa vôi mõm nhọn	Syngnathus acus Linnaeus, 1758	V
Cá chìa vôi mõm răng cưa	Trachyrhamphus serratus (Temminck et Schlegel, 1846)	V
Cá chiên	Bagarius bagarius (Hamilton et Buchanan, 1822)	V
Cá chình hoa	Anguilla marmorata Quoy et Gaimrd, 1824	R
Cá chình Nhật	Anguilla japonica Temminck et. Schlegel, 1846	E
Cá cờ mặt trăng	Velifer hypselopterus Bleeker, 1879	R
Cá cóc Tam Đảo	Paramesotriton deloustali (Bourret, 1934)	E
Cá còm	Notopterus chitala (Hamilton – Buchanan, 1822)	T
Cà cuống	Lethocerus indicus (Lepetetier et Serville, 1775)	R
Cá dao cạo	Solenostomus paradoxus (Pallas, 1870)	R
Cá đao răng ngựa	Pristis cuspidatus Latham, 1794	R
Cá đao răng nhỏ	Pristis microdon Latham, 1794	R
Cá dây lưng gù	Zen cypho Fowler, 1934	R
Cá dây Nhật Bản	Zeus japonicus Cuvier et Valenciennes, 1835	R
Cá đuối điện Bắc bộ	Narcine tonkinensis Nguyên, 1970	R
Cá duồng bay	Cirrhinus microlepis Sauvage, 1878	T
Cá duồng xanh	Cosmocheilusharmandi (Sauvage, 1878)	T
Cá ét mọi	Morulius chrysophekadion (Bleeker, 1850)	T
Cá giống mõm tròn	Rhina ancylostoma Bloch et Schneider, 1801	T
Cá hô	Catlocarpiosiamensis Bouleger, 1898	T
Cá hoả	Labeo tonkinensis (Pellegrin et Chevey,1936)	V
Cá hường sông	Datnioies quadrifasciatus (Sevastianov, 1809)	R
Cá kim	Schindlerria praematura (Schindler, 1930)	R
Cá lăng	Hemibagrus elongatus (Gubther, 1864)	V
Cá lợ lớn	Cyrinus muntitaentiata (Pellgrin et Chevey, 1936)	E
Cá lóc bông	Ophiccephalus micropeltes (Cuvier et Valencienes, 1931)	T
Cá lưỡi dong	Antennarius malas Bleeker, 1857	R
Cá măng giả	Luciocyprinus langsoni (Vaillant, 1904)	V
Cá măng rổ	Taxotes chatareus (Haminton)	T
Cá măng sữa	Chanos chanos (Forskal, 1775)	T
Cá mập ăn thịt người	Carcharodon carcharias (Linnaeus,1758)	T
Cá mặt trăng	Mola mola (Linnaeus, 1758)	R
Cá mặt trăng đuôi nhọn	Masturus lanceolatus (Lienard, 1840)	T
Cá may	Gyrinocheilus aymonieri (Tirant, 1883)	R
Cá mòi chấm	Clupanodon punctatus (Temminck et Schleget, 1846)	V
Cá mòi cờ	Clupanodon thrissa (Linnaeus, 1758)	V
Cá mòi đường	Albula vulpes ( Linnaeus, 1758)	R
Cá mòi không răng	Anodontostoma chacunda ( Hamilton, 1822)	E
Cá mòi mõm tròn	Nematalosa nasus (Bloch, 1795)	E
Cá mơn	Scleropages formusus (Muller – Schlegel, 1844)	E
Cá nàng tiên	Dugong Dugon (Mullr, 1776)	E
Cá ngạnh	Cranoglanis sinensis (Peters, 1880)	V
Cá ngựa	Torbrevifilis (Peters, 1880)	V
Cá ngựa ba chấm	Hipocampus trimaculatus Leach, 1814	V
Cá ngựa gai	Hipocampus histrix Kaup, 1856	V
Cá ngựa Kenlô	Hippocampus kelloggi Jordan et Snyder, 1902	V
Cá ngựa lớn	Hippocamus kuda Bleeker, 1852	V
Cá ngựa Nhật	Hipocampus japonicus Kaup, 1856	R
Cá ngựa xám	Tortambroides (Bleeker, 1854)	V
Cá nhám đuôi dài	Alopias pelagicus Nakamura, 1935	R
Cá nhám lông nhung	Cephaloscyllium umbratile Jordan et Fowler,1903	R
Cá nhám nâu	Etmopterus lucifer Jordan et Snyder, 1902	R
Cá nhám nhu mì	Stegostoma facsciatum (Hermann, 1973)	R
Cá nhám voi	Rhincodon typus (Smith,1829)	R
Cá pạo	Labeo graffeuilli (Pellegrin et Chevey,1936)	V
Cá rầm xanh	Altigena lemassoni (Pelleg rin et Chevey, 1936)	V
Cá sấu hoa cà	Crocodylus porosus Schneider, 1801	E
Cá sấu Xiêm	Crocodylus siamensis Schneider, 1801	E
Cá sỉnh gai	Onychostoma laticeps Gunther,1986	V
Cá sóc	Probarbus jullieni Sauvage, 1880	T
Cá toàn đầu	Chimaera phantasma Jordan. Et Snyder, 1900	E
Cá tra dầu	Pangasianodon gigas Chevey, 1930	R
Cánh kiến đỏ	Kerria lacca (Kerr, 1782)	V
Cáo	Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758)	E
Cầu gai đá	Heterocentrotus mammillatus (Linnaeus, 1758)	V
Chồn bay	Cynocephalus variegatus (Audebert, 1799)	R
Cầy gấm	Prionodon pardicolor Hodgron, 1841	R
Cầy giông sọc	Viverra megaspila Blyth, 1862	E
Cầy giông Tây Nguyên	Viverra tainguyensis Sokotov, Rozhnov, Pham Trong Anh, 1997	V
Cầy mực	Arictis binturong (Raffles, 1821)	V
Cầy rái cá	Cynogale lowei Pocock, 1933b	E
Cầy tai trắng	Arctogalidia trivirgata (Gray, 1832)	R
Cầy vằn bắc	Hemigulus owstoni (Thomas, 1912)	V
Chân bơi	Heliopair personata (Gray, 1849)	R
Cheo cheo Nam Dương	Tragulus javanicus (Osbeck, 1765)	V
Cheo cheo Napu	Tragulus napu (Cuvier, 1822)	E
Chim điên bụng trắng	Sula leucogaster poltus (Forster, 1844)	T
Chim yến hàng	Collocalia fuciphaga germaini Oustalet, 1871	T
Chim yến núi	Collocalia brevirostris innominata Hume, 1873	R
Chó rừng	Canis aureus Linnaeus, 1758	E
Choắt chân màng lớn	Limnodromus semipalmatus (Blyth, 1848)	R
Chuột mù	Typhlomys cinereus Milne – Edward, 1877	R
Chuột nhắt cây	Vandeleuria oleracea (Bennett, 1832)	R
Cò Á châu	Xenorhynchus asiaticus (Latham, 1790)	E
Cò lạo Ấn Độ	Mycteria leucocephala (Pennant, 1769)	R
Cò lạo xám	Mycteria cinerea (Raffles, 1882)	V
Cò nhạn	Anastomus oscitans (Boddaert, 1783)	R
Cò quăm cánh xanh	Pseudibis davisoni (Hume, 1875)	V
Cò quăm lớn	Psendibis gigantea (Oustalet, 1877)	E
Cò thìa	Platalea mino Temmink et Schlegel, 1849	R
Cốc biển bụng trắng	Fregata andrewsi Mathews, 1914	V
Cốc đế	Phalacrocorax carbo sinensis (Blumenbach, 1789)	R
Cóc gai mắt	Megophrys Longipes (Boulenger, 1885)	T
Cóc mày gai núi	Megophrys palpebralespinosa, Bourret, 1937	R
Cóc mày phê	Megophrys feae (Boulenger, 1887)	R
Cóc rừng	Bufo galeatus Gunther, 1864	R
Cóc tía	Bombina maxima (Boulenger, 1905)	V
Công	Pavo muticus imperator Delacour, 1949	E
Cu li lớn	Nycticebus coucang (Boddaert, 1785)	V
Cu li nhỏ	Nycticebus pygmaeus Bonhote, 1907	V
Cú lợn rừng	Phodilus badius saturatus Robinson, 1927	T
Cu xanh Seimun	Treron seinundi modestus (Delacour, 1926)	R
Cua núi An nam	Tiwaripotamon annamense (Balls, 1914)	R
Cua núi Cúc Phương	Potamiscus cuphuongensis Dang, 1975	R
Cua núi Kim Bôi	Ranguna (Ranguna) kimboiensis Dang, 1975	R
Cua núi mai nhẵn	Orientalia glabra (Dang, 1967)	R
Cua núi mai ráp	Potamiscus tannanti (Rathbun, 1904)	R
Cua núi Phúc Sơn	Ranguna (Runguna) fruhstorferi (Balss, 1914)	R
Đẹn đuôi gai	Aipysurus eydouxii (Gray, 1849)	V
Đẹn mỏ	Enhydrina schistosa (Daudin, 1803)	V
Đẹn vảy bụng không đều	Thalassophina viperina Schimidt, 1852	V
Dơi cánh lông	Harpiocephalus harpia (Temminck, 1840)	R
Dơi chó tai ngắn	Cynopterus brachyotis (Muller, 1838)	R
Dơi Iô	Ia io Thomas,1902	R
Dơi lá quạt	Rhinolophus paradoxolophus (Bourret, 1951)	R
Dơi lá Sa đen	Rhinolophus borneensis Peters, 1861	R
Đồi mồi	Eretmochelys imbricata (Linnaeus, 1766)	E
Đồi mồi dứa	Chelonia mydas (Linnaeus, 1758)	E
Dơi mũi Nêquam	Hipposideros nequam Anderseen, 1918	R
Dơi tai Siligô	Myotis siligorensis (Horsfield,1855)	R
Dơi thuỳ Frit	Coelops frithii Blyth, 1848	R
Dơi thuỳ tai to	Paracoelops megalotis Dorst, 1947	R
Dù dì phương đông	Ketupa zeylonensis orientalis Delacour, 1926	T
Đuôi cụt bụng đỏ	Pitta nympha Temminck et Schlegel, 1850	R
Đuôi cụt bụng vằn	Pitta ellioti Oustalet, 1784	T
Đuôi cụt đầu đỏ	Pitta cyanea willoughbyi Delacour, 1926	R
Đuôi cụt nâu	Pitta phayrei obscura Delacour, 1927	R
Ếch gai	Rana Spinosa David, 1875	T
Ếch giun	Ichthyophis glutinosus (linnaeus, 1754)	V
Ếch vạch	Rana microlineata Bourret, 1937	T
Ếch xanh	Rana andersoni Boulenger, 1882	T
Gà lôi hông tía	Lophura diardi (Bonnaparte, 1858)	T
Gà lôi lam đuôi trắng	Lophura hatinhensis Vo Quy et Do Ngoc Quang, 1975	E
Gà lôi lam mào đen	Lophura imperialis (Delacour et Jabouille, 1924)	E
Gà lôi lam mào trắng	Lophura edwardsi (Oustalet, 1896)	E
Gà lôi tía	Tragopan temminkinensis Delacour et jabouille, 1930	R
Gà lôi trắng	Lophura nycthemera (Linnaeus, 1758)	T
Gà so cổ hung	Arborophila davidi Delacour, 1927	E
Gà tiền mặt đỏ	Polyplectron germaini Elliot, 1866	T
Gấu chó	Ursus malayanus Raffles, 1821	E
Gấu ngựa	Ursus thibetanus G. Cuvier, 1823	E
Già đẫy Java	Leptoptilos javanicus (Horsfield, 1821)	R
Già đẫy lớn	Leptoptilos dubius (Gmelin, 1789)	E
Giải	Pelochelys bibronii (Owen, 1853)	V
Giun lạ	Pheretima anomala Michaelsel, 1907	T
Giun xanh	Pheretima perelae Thai, 1982	T
Gõ kiến xanh đầu đỏ	Picus rabieri (Oustalet, 1898)	T
Hạc cổ trắng	Ciconia episcopus (Bodaert, 1783)	R
Hải sâm lựu	Thelenota ananas (Jaeger, 1833)	E
Hải sâm mít	Actinopyga echinites (Jaeger, 1883)	V
Hải sâm mít hoa	Actinopyga mauritiana (Quoy et Gaimard, 1883)	V
Hải sâm vú	Microthele nobilis (Selenka, 1876)	E
Heo vòi	Tapirus indicus Desmarest, 1819	E
Hổ	Panthera tigris (Linnaeus, 1758)	E
Hoặn lớn	Rhacophorus nigropalmatus feae Boulenger, 1893	T
Hoẵng Nam bộ	Muntiacus muntjak annamensis, Kloss 1928	V
Hồng hoàng	Buceros bicornis Linnaeus, 1758	T
Hù lào	Strix leptogrammica laotiana Delacour, 1926	R
Hù lưng nâu	Strix leptogrammica ticehursti Delacour, 1930	R
Hươu sao	Cervus nippon Temminck, 1838	V
Hươu vàng	Cervus porcinus Zimmermann, 1777	E
Hươu xạ	Moschus berezovxki Flerov, 1929	E
Khách đuôi cờ	Temnurus temnurus Temminck, 1825	T
Khỉ đuôi lợn	Macaca nemestrina (Linnaeus, 1766)	V
Khỉ mặt đỏ	Macaca arctoides (Geoffroy, 1831)	V
Khỉ mốc	Macaca assamensis (M’Clelland, 1839)	V
Khướu đầu đen	Garrulax milleti Robinson et Klos, 1919	R
Khướu đầu đen má xám	Garrulax yersini (Robinson et Kloss, 1919)	R
Khướu đầu xám	Garrulax vassali (Grant, 1906)	T
Khướu đuôi đỏ	Garrulax formosus greenwayi Delacour et Jabouille, 1930	R
Khướu mỏ dài	Jabouillea danjoui (Robinson et Klos, 1919)	T
Khướu mỏ dẹt lưng đen	Paradoxornis davidianus tonkinensis (Delacour, 1927)	T
Khướu mỏ dẹt to	Paradoxornis ruficeps magnirostris (Delacour, 1927)	T
Khướu ngực đốm	Garrulax merulinus	R
Khướu vẩy	Garrulax squamatus (Gould, 1835 )	R
Khướu xám	Garrulax maesi maesi (Oustalet, 1890)	T
Kỳ đà hoa	Varanus salvator (Laurenti, 1768)	V
Kỳ đà vân	Varanus bengalensis nebulosus (Gray, 1831)	V
Le khoang cổ	Nettapus coromandelianus coromandelianus (Gmelin, 1788)	T
Mang lớn	Megamuntiacus vuquangensis Do Tuoc, Vu Van Dung, Shanthini Dawson, P. Arctander và John mackinnon, 1994	V
Mèo cá	Prionailurus viverrinus (Bennett, 1833)	R
Mèo gấm	Pardofelis marmorata (Martin, 1837)	V
Mèo ri	Felis chaus Guldenstaedt, 1776	E
Mi Langbian	Crocias langbianis (Goldenstolpe, 1939)	E
Mỏ rộng đen	Carydon sumatranus khmerensis Deignan, 1947	R
Mỏ rộng xanh	Psarisomus dalhousiae dalhousiae (Jameson, 1835)	T
Mỏ rộng xồm	Calyptomena viridis continentis Robinson et Klooss, 1923	R
Mòng bể mỏ đen	Larus saundersi, 1871	R
Nai cà tông	Cervus eldi M’Clelland, 1842	E
Ngan cánh trắng	Carina scutulata (S. Muller, 1839)	V
Nhàn đầu xám	Anous stolidus pileatus (Scopoli, 1786)	T
Nhàn mào	Sterna bergii cristata Stephens, 1826	E
Nhông cát Gutta	Leiolepis guttata Curier, 1829	T
Niệc cổ hung	Aceros nipalensis (Hodgson, 1829)	E
Niệc đầu trắng	Berennicornis comatus (Raffles, 1822)	E
Niệc mỏ vằn	Rhyticeros undulatus ticehursti (Deignan, 1914)	T
Niệc nâu	Ptilolaemus tickelli indochinensis (Delacour et Jabouille, 1927)	T
Ô rô vẩy	Acanthosaura lepidogaster (Cuvier, 1829)	T
Ô tác	Eupodotis bengalensis blandini Delacour, 1928	V
Ốc anh vũ	Nautilus pompilus Linnaeus, 1758	E
Ốc bản đồ	Cypraea mappa Linnaeus, 1758	T
Ốc đụn cái	Tectus niloticus (Linnaeus, 1767)	E
Ốc đụn đực	Trochus pyramis (Born, 1778)	E
Ốc heo	Cypraea testudinaria (Linnaeus, 1758)	T
Ốc kim khôi	Cassis cornata (Linnaeus, 1758)	V
Ốc kim khôi đỏ	Cypraecassis rufa Linnaeus, 1758	E
Ốc sứ Cura	Cypraca scurra (Gmelin, 1791)	R
Ốc sứ Hiti	Cypraea histrio Gmelin, 1791	R
Ốc sứ Lắc tê	Procalpur lacteus (Lamarck, 1810)	R
Ốc sứ mắt trĩ	Cypraea argus Linnaeus, 1758	R
Ốc sứ Padi	Cypraea spadicea Swainson, 1823	R
Ốc sứ trắng nhỏ	Ovula costellata (Lamarck, 1810)	R
Ốc sứ Trung Hoa	Cyraca chinensis (Gmelin, 1791)	T
Ốc sứ Tuđu	Cypraea turdus Lamarck, 1810	R
Ốc sứ Veru	Calpurnus verrucosus (Linnaeus, 1758)	T
Ốc tù và	Charonia tritonis (Linnaeus, 1758)	V
Ốc vặn hình côn	Stenomelania reevei (Barot, 1874)	V
Ốc vặn hình tháp	Antimelania swinhoei (Adams, 1870)	V
Ốc vặn vệt nâu	Sulcospira proteus (Bavay et Dautzenberg, 1910)	R
Ốc xà cừ	Turbo marmoratus Linnaeus, 1758	E
Ốc xoắn vách	Epitonium scalare (Linnaeus, 1758)	R
Phướn đất	Carpococcyx renauldi (Oustalet, 1896)	T
Quạ khoang	Corvus torquatus Lesson 1831	E
Rái cá lông mũi	Lutra sumatrana (Gray, 1865)	V
Rái cá lông mượt	Lutrogale perspicillata (Geoffory, 1826)	V
Rái cá thường	Lutra lutra (Linnaues, 1758)	V
Rái cá vuốt bé	Aonyx cinerea (Illiger, 1815)	V
Rắn cạp nong	Bungarus fasciatus (Schneider, 1801)	T
Rắn hổ mang	Naja naja (Linnaeus, 1758)	T
Rắn hổ mang chúa	Ophiophagus hannah (Cantor, 1836)	E
Rắn hổ trâu	Ptyas mucosus (Linnaeus, 1758)	V
Rắn lai	Gonysoma oxycephalum (Boie, 1827)	T
Rắn lục đầu đen	Azemiops feae Boulenger, 1888	R
Rắn lục mũi hếch	Deinaglistrodon acutus (Gunther, 1864)	R
Rắn lục núi	Trimeresurus monticola Gunther, 1864	R
Rắn lục sừng	Trimeresurus cornutus Smith, 1930	R
Rắn ráo	Ptyas korros (Schlegel, 1837)	T
Rắn rào răng chó	Boiga cynodon (Boie, 1827)	T
Rắn sọc đốm đỏ	Elaphe porphyracea (Cantor, 1839)	T
Rắn sọc khoanh	Elaphe moellendorffii (Boettger, 1886)	T
Rắn sọc xanh	Elaphe prasina (Blyth, 1854)	T
Rắn xe điếu nâu	Achalinus rufescens Boulenger, 1888	R
Rắn xe điếu xám	Achalinus spinalis Peters, 1869	R
Rồng đất	Physignathus cocincinus Curier, 1829	V
Rùa da	Dermochelys coriacea (Linnaeus, 1766)	E
Rùa đất lớn	Geoemyda grandis Gray, 1860	V
Rùa đầu to	Platysternum megacephalum (Gray, 1831)	R
Rùa hộp ba vạch	Cuora trifasciata (Bell, 1825)	E
Rùa hộp lưng đen	Cuora amboinensis (Daudin, 1802)	V
Rùa hộp trán vàng	Cistoclemmys galbinifrons (Bourret, 1939)	V
Rùa núi vàng	Indotestudo elongata (Blyth, 1853)	V
Rùa núi viền	Manoruia impressa (Gunther, 1882 )	V
Rùa răng	Hieremys annandalei (Boulenger, 1903)	V
Sả hung	Halcyon coromando coromando (Latham, 1790)	R
Sả mỏ rộng	Pelargopsis capensis burmanica (Sharp, 1870)	T
Sam đuôi tam giác	Tachypleus tridentatus Leach	T
San hô đỏ Êlati	Corallium elatius S. Ridl, 1882	V
San hô đỏ Kô-noi	Corallium konojci Kishinouye, 1903	T
San hô đỏ Nhật Bản	Corallium japonicus Kishinouye, 1903	V
San hô trúc	Isis hipputis Linnaeus, 1758	R
Sao la	Pseudoryx nghetinhesis Vu Van Dung, Peter Arlander, John Mackinnon, Do Tuoc, Nguyen Ngoc Chinh, Pham Mong Giao, 1993	E
Sẻ thông họng vàng	Carduelis monguilloti (Delacour, 1927)	T
Sếu cổ trụi	Grus antigone sharpii Blanfordii, 1929	V
Sóc bay đen trắng	Hylopetes alboniger (Hodgson, 1836)	R
Sóc bay lông tai	Belomys pearsonii (Gray, 1842)	R
Sóc bay nhỏ	Hylopetes phayrei (Blyth, 1859)	R
Sóc bay sao	Petaurista elegans (Muler, 1839)	E
Sóc bay trâu	Petaurista petaurita (Pallas, 1766)	R
Sóc đen Côn Đảo	Ratufa bicolor condorensis Kloss, 1921	R
Sóc đỏ	Callosciurus finlaysoni (Horsfield, 1823)	R
Sói đỏ	Cuon alpinus (Pallas, 1811)	E
Sơn dương	Capricornis sumatraensis (Bechstein, 1799)	V
Tắc kè	Gekko gecko (Linnaeus 1758)	T
Tê giác hai sừng	Dicerorhinus sumatrensis (Fischer, 1819)	E
Tê giác một sừng	Rhinoceros sondaicus Desmarest, 1822	E
Tê tê	Manis pentadactyla Linnaeus, 1758	V
Thỏ rừng Trung Hoa	Lepus sinensis Gray, 1832	E
Tôm hùm bông	Panulirus ornatus (Pabricius, 1798)	V
Tôm hùm đá	Panulirus homarus (Linnaeus, 1758)	V
Tôm hùm đỏ	Panulirus longipes (A.M Edwards, 1868)	V
Tôm hùm sen	Panulirus versicolor (Latreille, 1804)	V
Trai cánh dầy	Cristaria herculea (Middendorff, 1848)	V
Trai cánh mỏng	Cristaria bialata (Lea, 1857)	V
Trai cóc bầu dục	Lamprotula liedtkei (Rolle, 1904)	R
Trai cóc dầy	Gibbosula crassa (Wood, 1815)	R
Trai cóc hình lá	Lamprotula blaisei (Dautzenberg et Fischer, 1905)	R
Trai cóc hình tai	Lamprotula leai (Gray, 1857)	V
Trai cóc Mẫu Sơn	Contradents semmelincki fultoni (Haas, 1930)	R
Trai cóc nhẵn	Cuneopis (Procuneopsis) demangei Haas, 1929	K
Trai cóc tròn	Lamprotula nodulosa (Wood, 1815)	R
Trai cóc vuông	Protunio messageri Bavay et Dautzenberg, 1901	R
Trai điệp	Sinohyriopsis cumingii (Len, 1852)	V
Trai ngọc môi đen	Pinctada margaritifera (Linaeus, 1758)	T
Trai ngọc môi vàng	Pinctada maxima (Jameson, 1901)	T
Trai Suilla	Pilsbryoconcha suilla (Martens, 1902)	K
Trai tai gấu	Hippopus hippopus (Linnaeus, 1758)	R
Trai tai tượng khổng lồ	Tridacna gigas (Linnaeus, 1758)	R
Trai vỏ nâu	Chamberlainia hainesiana (Lea, 1856)	V
Trăn cộc	Python curtus Schlegel, 1872	E
Trăn đất	Python molurus (Linnaeus, 1758)	V
Trăn gấm	Python reticulatus (Schneider, 1801)	V
Trâu rừng	Bubalus bubalis (Linnaeus. 1758)	E
Trèo cây lưng đen	Sitta formosa Blyth, 1843	T
Trèo cây mỏ vàng	Sitta solangiae. (Delacour et Jabouille, 1930)	T
Trĩ đỏ	Phasianus colchicus Linnaeus, 1758	R
Trĩ sao	Rheinartia ocellata ocellata (Elliot, 1871)	T
Triết bụng trắng	Mustela nivalis Linnaeus, 1766	E
Trùng trục có khía	Lanceolaria fruhstorferi (Bavay et Dautzenberg, 1901)	R
Vạc hoa	Gorsachius magnificus (Ogilvie Grant, 1899)	R
Vẹm vỏ xanh	Perna viridis (Linnaeus, 1758)	T
Vích	Caretta olivacea (Eschscholtz, 1829)	E
Vịt đầu đen	Aythya baeri (Radde, 1863)	R
Vịt mỏ ngọn	Mergus squamatus Gould, 1864	E
Voi	Elephas maximus Linnaeus, 1758	V
Voọc đầu trắng	Trachypithecus francoisi poliocephalus (Trouessart, 1911)	E
Voọc đen má trắng	Trachypithecus francoisi francoisi (Pousargues, 1898)	V
Voọc Hà Tĩnh	Trachypithecus francoisi hatinhensis (Dao, 1970)	E
Voọc mông trắng	Trachypithecus francoisi delacouri (Osgood, 1932)	E
Voọc mũi hếch Bắc Bộ	Rhinopithecus avunculus Dollman, 1912	E
Voọc ngũ sắc	Pygathrix nemaeus nigripes (Milne-Edwards, 1871)	V
Voọc vá	Pygathrix nemaeus nemaeus (Linnaeus, 1771)	E
Voọc xám	Trachypithecus phayrei crepusculus (Elliot, 1909)	V
Vượn đen bạc má	Hylobates concolor leucogenis Ogilby, 1840	E
Vượn đen tuyền	Hylobates concolor concolor (Harlan, 1826)	E
Vượn tay trắng	Hylobates lar (Linnaeus, 1771)	E